زندانی کردن مشروطه‌خواهان

گیلان در خفقان روس‌ها از اعدام تا تبعید مشروطه‌خواهان

بنا بر گزارش عهدواره هنر و رسانه جنگل؛ ایران در دوران پس از مشروطه در وضعیت خفقان به سر می‌برد. دولت برای سرکوب مخالفین از همه قوایش استفاده می‌کرد. در این داستان بخشی از وضعیت ایران آن روزها را با هم می‌خوانیم.

ناصر عظیمی دو بخشری در کتاب «جنبشی که به انقلاب تبدیل شد» می‌نویسد: «طرح موضوع جنبش و انقلاب جنگل از بیست مرداد سال ۱۲۹۴ تا آذر ۱۳۰۰ خورشیدی بیش از شش سال در گیلان جریان یافت و تقریباً تمام عرصه‌های زندگی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی این دیار را به نحوی تحت الشعاع خود قرار داد و در مقطعی از فرایند تحولات خود یعنی زمانی که در بهار سال ۱۲۹۹ خورشیدی به انقلاب تبدیل شد و هدف خود را با گرته‌برداری از حمله مجاهدین مشروطه به پایتخت و فتح آن در دستور کار قرارداد، در مقیاسی ملی نظرها را بیش از پیش به خود معطوف کرد. جنبش و انقلاب جنگل در ابتدا برای رفع اشغال گیلان از ارتش روسیه تزاری پس از جنگ اول جهانی آغاز شد. روسیه تزاری مجاهدین گیلانی را مسبب اصلی فتح تهران و سقوط محمد علی شاه حاکم مورد علاقه اش می‌دانست. از این رو بعد از فتح تهران توسط مجاهدین مشروطه گیلانی و بختیاری در اوایل تابستان ۱۲۸۸ تا آغاز جنگ اول جهانی در مرداد سال ۱۲۹۳ خورشیدی به اشکال مختلف در گیلان قدرت خود را به رخ مردم گیلان می‌کشید و از جمله در دهم بهمن ۱۲۹۰ همزمان با یورش به تبریز در رشت و انزلی نیز هفت نفر از مبارزان گیلانی، چهار نفر را در رشت و سه نفر را در انزلی در ملاء عام به دار آویخت. دو هفته پس از اعدام چهار نفر از مبارزان ضد اشغال در رشت، در ۲۲ بهمن ۱۲۹۰ خورشیدی سفارت روسیه در تهران در یک حرکت تهاجمی دیگر، نامه تنظیم شده نکراسف کنسول روسیه در رشت را به وزارت خارجه ایران ارسال کرد که در آن اسامی ۴۰ نفر از مبارزان گیلانی ساکن رشت و انزلی ذکر شده بود و از دولت ایران درخواست شده بود که این افراد باید از گیلان به مدت پنج سال تبعید شوندکوچک خان از جمله آن ۴۰ نفر بود که به ناگزیر دولت ایران نیز آن را پذیرفت.‌» [۱]

[۱] ‏ناصر عظیمی دو بخشری، جنبشی که به انقلاب تبدیل شد از مبارزه علیه اشغالگران تا تاسیس جمهوری در گیلان (رشت: انتشارات سپیدرود به سفارش حوزه هنری گیلان، ۱۳۹۹)، ۱۸-۱۷.

انتهای پیام/

دیدگاهتان را بنویسید