بنا بر گزارش عهدواره هنر و رسانه جنگل؛ سلیمان میرزا اسکندری که یکی از سوسیال دموکرات‌های به نام ایران و از دوستان و همرزمان حیدر عمو اوغلی در این دوره بود و بعدها چندی رهبری حزب توده پس از شهریور ۱۳۲۰ به او سپرده شد، در جنگ جهانی اول از طرفداران دولت عثمانی محسوب می‌شد. او: «پس از شروع جنگ جهانی اول، به جمع طرفداران آلمان و «دولت ملی» در کرمانشاه پیوست و ریاست «کمیته دفاع ملی» را برعهده گرفت.
ناصر عظیمی دوبخشری در کتاب «جنبشی که به انقلاب تبدیل شد؛ از مبارزه علیه اشغالگران تا تأسیس جمهوری در گیلان»، می‌نویسد: «در همین رابطه [عضویت حیدر خان عمواوغلی در ارتش عثمانی در دوران جنگ جهانی اول] می‌توان نمونه‌های متعددی ذکر کرد. به عنوان مثال برخی از مهم‌ترین روشنفکران ایرانی در سال‌های جنگ اول جهانی مثل سیدحسن تقی زاده، محمد قزوینی میرزا محمدعلی خان تربیت، ابراهیم پورداوود، حسین کاظم‌زاده ایرانشهر، میرزا فضلعلی آقای مجتهد تبریزی و محمد علی جمالزاده و … در میانه جنگ اول در سال ۱۹۱۶ مجله کاوه را در برلین انتشار دادند و با محوریت این مجله به دفاع از آلمان و عثمانی پرداختند. بنا به یک پژوهش خط سیاسی مسلط در دوره اول مجله کاوه حمایت از سیاست آلمان عثمانی در دوران جنگ [اول] بود». (احمدی، ۱۰:۱۳۸۵).
در این زمینه همچنین می‌توان نمونه دیگری ذکر کرد. سلیمان میرزا اسکندری که یکی از سوسیال دموکرات‌های به نام ایران و از دوستان و همرزمان حیدر عمو اوغلی در این دوره بود و بعدها چندی رهبری حزب توده پس از شهریور ۱۳۲۰ به او سپرده شد، در جنگ جهانی اول از طرفداران دولت عثمانی محسوب می‌شد. او: «پس از شروع جنگ جهانی اول، به جمع طرفداران آلمان و «دولت ملی» در کرمانشاه پیوست و ریاست «کمیته دفاع ملی» را برعهده گرفت. از پی سقوط بغداد به دست انگلیسیان، او برای اقامت به میان ایل سنجابی رفت. انگلیسیان از ایل سنجابی خواستند که او را به اتهام جاسوسی علیه دولت بریتانیا تحویل دهند. از آنجا که این درخواست از سوی ایل سنجابی رد شد؛ نیروهای بریتانیا در سال ۱۹۱۷ او را به زور دستگیر و در سال ۱۹۱۸ به هندوستان تبعید کردند». (شاکری ۳۲۰:۱۳۸۴). می‌دانیم که حیدرخان در این زمان با گروه اجتماعیون عامیون که سلیمان میرزا اسکندری نیز یکی از اعضاء برجسته آن بود، همکاری نزدیکی داشت.[۱]
منبع
ناصر عظیمی دو بخشری. جنبشی که به انقلاب تبدیل شد از مبارزه علیه اشغالگران تا تاسیس جمهوری در گیلان. رشت: انتشارات سپیدرود به سفارش حوزه هنری گیلان، ۱۳۹۹.
[۱] همان، ۲۷۹ـ ۲۸۰.
انتهای پیام/
