بازه های زمانی مهم جنبش جنگل

راوی: عباس نعیمی

بنا بر گزارش عهدواره هنر و رسانه جنگل؛ عباس نعیمی جامعه‌شناس و پژوهشگر، در گفت‌وگو با ما گفت: «مبارزه چریکی جنبش جنگل از ۱۲۹۴ ـ ۱۲۹۵دو سال به صورت جنگ‌های چریکی ادامه داشت. در این مدت نیروهای جنبش جنگل هم با نیروهای داخلی قزاق و هم با نیروهای روسیه تزاری در جنگ بودند. این امر زمینه را برای بروز پایگاه اجتماعی جنبش جنگل فراهم می‌کند.»

عباس نعیمی در ادامه می‌گوید: «در  سال ۱۲۹۶ـ ۱۲۹۷هجری خورشیدی، جنبش جنگل در قالب کمیته اتحاد اسلام در رشت نوعی حکمرانی برقرار می‌کند. احترام به حفظ  استقلال و تمامیت ارضی کشور اساس آنها است. آنها در هماهنگی با دولت مرکزی حکومت گیلان را به دست می‌گیرند. میرزا کوچک خان جنگلی، در دوران قحطی بزرگ که مقارن با دوران حکمرانی او بر گیلان است، مدیریت بسیار خوبی در جهت رفع نیازهای مردم گیلان و برخی استان‌ها انجام می‌دهد. جنگلی‌ها در قالب کمیته اتحاد اسلام، اقدام به راه‌سازی و مدرسه‌سازی می‌کنند. در این بازه، شاهد نوعی اندیشه ترقی‌خواهانه اجتماعی هستیم، انگار دوران مشروطه‌خواهی دهه پیشین زنده شده است.»

عباس نعیمی؛ راوی جنگل  درباره دو بازه مهم دیگر جنبش جنگل چنین می‌گوید:  «در سال ۱۲۹۸ به دلیل گسستن حاج احمد کسمایی از جنبش جنگل، تسلیم و اعدام‌شدن دکتر حشمت، این جنبش با افول روبه‌رو می‌شود. راهپیمایی بزرگ جنگلی‌ها در همین سال صورت می‌گیرد.  در سال‌های ۱۲۹۸ـ ۱۲۹۹هجری شمسی با تکیه‌کردن به ایل آلیان، جنبش جنگل خاصیت ایلی_ محلی پیدا می‌کند. وقتی روس‌های سرخ و بلشویک وارد انزلی می‌شوند، میرزا راهی به‌جز ائتلاف با آنها ندارد. در معاهده 9 ماده‌ای این ائتلاف، به باورهای ملی‌گرایانه و مالکیت خصوصی احترام گذاشته می‌شود؛ اما پس از شکستن این موارد از سوی بلشویک‌ها، میرزا از ائتلاف با آنان خارج و به یک تبعید خودخواسته می‌رود.»

عباس نعیمی در ادامه می‌گوید: «در سال‌های ۱۲۹۹ ـ۱۳۰۰هجری شمسی، میرزا دیگر هژمونی و دست بالا در قدرت را ندارد. بسیاری از شبهات تجزیه‌طلبی که به جنبش جنگل وارد می‌کنند؛ ناشی از اطلاعات ناقص افراد و تمرکز روی این دو سال پایانی است. میرزا در این سال‌ها با شورای اول و دوم حزب کمونیست در قفقاز، ائتلاف می‌کند؛ اما به دلیل نقض توافق ممنوعیت تبلیغ مرام کمونیستی در گیلان توسط چپ‌ها، این ائتلاف شکسته می‌شود. با ورود حیدر خان عمو اوغلی ائتلاف دومی رخ می‌دهد.»

عباس نعیمی  جامعه‌شناس و راوی جنگل در پایان می‌گوید: «اساساً جنبش‌های محلی با خواسته‌های ملی‌گرایانه بزرگ و آرمان‌خواهانه مثل عدالت اجتماعی در معاهدات بین‌المللی از بین می‌روند. فضای کشور در سال ۱۳۰۰هجری شمسی، فضای بعد از کودتای ۱۲۹۹بود. جامعه در این سال‌ها به سمت تحولات تازه پیش می‌رود. سرانجام در ۱۱آذرماه ۱۳۰۰هجری شمسی با شهادت میرزا کوچک، پرونده بزرگ‌ترین مبارزات چریکی مسلحانه در خاورمیانه بسته می‌شود.»

بخش‌هایی از گفته‌های «عباس نعیمی»؛  راوی جنگل  را درباره این موضوع با هم می‌بینیم.

 

انتهای پیام/